तीज (लघुकथा)

 

लघुकथा

 

तीज

भरतमणि भट्टराई

 

चेलीबेटीको आस्थाको धरोहरका रुपमा परिचित तथा चेलीले आफ्ना वर्षभरिका आन्तरिक बेदनाहरु पोखेर मनलाई केही हलुङ्गो बनाउन तीज पर्व सविनाका निम्ति असहज बन्यो । उनी गरिब भएका कारण उनी सबैतिरबाट हेपिएकी थिइन् । घरमा गाई पालेकी सविनाले माइत जाँदा कोशेली कुराउनी लिएर गइन तर अरु सबै दिदीबहिनीले धनी भएकाले कपडा तथा फलफूलहरु लिएर तडकभडकका साथ माइत आए । उनको कोशेली सबैका लागि तुच्छ हुनपुग्यो । उनी पुराना साधारण चप्पल,पुरानो धमिलो साडी, साधारण झोला र गहना बिहिन अवस्थामा आएकी थिइन भने अरु चेलीहरु आधुनिक पहिरनले सजिएका र तडकभडक पनि ज्यादै थियो । पाखे र दौतरी नसुहाउने भनेर सबिनालाई सबै दिदीबहिनीहरुले हेला गरे । माइतमा पनि उनलाई कसैले वास्ता गरेनन् । खानेकुरा खाने र रमाउने कुरामा समेत उनलाई पक्षपात गरियो ।

भोलिपल्ट नाच्नेदिनमा समेत उनलाई समाबेश गराएनन् । उनी बर्त त बसिन् तर सबैको अपमान सहेर । शहरिया दिदीबहिनीहरु खाने र रमाउने कुरामा ब्यस्त थिए । बेलुका दूधकेरा खाए सबैले तर उनलाई अपमान गरेर हातमा दुईटा साना केरा दिइन भाउजुले । उनका आँखाबाट रोक्दारोक्दै आँसु झरे तर देखाइनन् । त्यही दिइएको केरा पनि सानो भदाले लिन पुग्यो । यो देखेर सबै हाँसेर उनको उपहास गरे । उनी भोकै रात कटाइन् । बिहानै उठेर उनी आफ्नै घरतिर हिडिन । कसैले एकबचन बस भन्ने आँट समेत गरेनन् । त्यहीक्रममा अरुलाई टिका लगाएर दक्षिणा र कोशेलीसहित बिदाइ गरे माइतीले । यो भेद गरेको देखेर माइत अब कहिल्यै नफर्कने मनमा रह्यो ।

सबिनाले बजारबाट हिजो दूध बेचेको पैसा आफैसंग भएकाले रोटी किनेर लगिन र सबैलाई माइतबाट ल्याएको कोशेली भनेर बाँडिदिइन् । घरका सबैले उनका माइतीको तारिफ गरेर खाए रोटी । सबिनाका छोराछोरीहरु चलाख भएकाले दुबैले छात्रबृत्तिमा डक्टर पढ्न पाए । पढी सकेपछि शहरमा हस्पिटल खोलेर बाबाआमालाईसमेत ससम्मानसाथ बजारमा लगेर राखे ।

सबिनालाई हेला गर्नेमध्यकै दिदीलाई छतबाट लडेर हस्टल ल्याए । उसको अवस्था चिन्ताजनक थियो । हस्पिटलको खर्च बढी भएपछि उसको छोराले आमालाई छाडेर गए । उसको सबै खर्च सबिनाका छोराछोरीले सघाए । त्यो सबै थाह पाएकी सबिना उसलाई भेट्न आइन् र भनिन‚‟कस्तो छ दिदी तपाइँलाई ? माइतीको सहयोग र छोराको ममता पाउनु भएकैहोला ?”

दिदीले रुदै भनिन्‚‟माफी देऊ सबिना ! घमण्डका कारण तिमीलाई गरिएको बिगतको कुरालाई बिर्सिदेऊ । दुखेको घाउमा चुक नदल ।” उनी भन्दाभन्दै मुर्छा परिन् । नर्सले सबिनालाई बाहिर जान भन्दै बिरामीको हिफाजत गरिन् । सबिना बाहिर जाँदा उनकी भाउजु भेट्न आउदा सबिनाको खुट्टा समातेर रुदै माफी मागिन् र भनिन्‚‟तपाइँ महान हुनुहुदोरहेछ नानी ! दाजु पश्चातापले रोहिरहनु भएको छ । हामीहरुलाई माफी दिनुभए मरेपछि पनि स्वर्ग जान पाइने थियो नानी । हामी पापीलाई छुटकरा दिनुहोस् ।” उनलाई बिगतको घमण्डले पोलिरहेको थियो । सबिनाले अगामी दिनमा कसैलाई पनि गरिब भनेर हेला नगर्न अनुरोध गरिन् र दाजुलाई पनि उपचार गर्न आउन भनिन् । यस कार्यले तीजलगायतका चाडपर्व मनाउदा तडकभडक नगरी सबैलाई समानता र सद्भाव देखाउदै सह्रृदयी प्रेमभावकासाथ मनाउन सबैलाई सन्देश दिलायो ।

 

 

भरतमणि भट्टराई

पोखरा –१०‚ मिलनटोल‚ कास्की ।