चर्केको ऐना (उपन्यास)

 उपन्यास अंंश

चर्केको ऐना

                                                                                                                                   -भरतमणि भट्टराई

परिच्छेद- १

पहाडी धरातल  बसोवासका दृष्टिले रमणीय सुन्दर गाउँ धारापानी जातीय बिभिन्नता, समशितोष्ण हावापानी, अनेकौं वनस्पतिको संयोजन, मादी नदी र तल बगेको खोला कलकल बगेको, देवदेवताका मन्दिरहरु रहेका, गाउँको बिचबाट बाटो, खोलो, खोल्सा र नदीका किनारामा प्रकृतिले नै तटबन्धन गरिदिएको दोहोरा पत्थर र सोभन्दा  माथि पृथक बृक्षले ढाकिएको वन, झट्ट हेर्दा अनुपम प्रकृतिको उपहार नै हो कि झैं लाग्छ । पूर्वतिर अन्नपूर्णका मनोमोहक दृष्य विहानीको सूर्यको किरणले चुम्मन दिदा मनै लोभिन जाने यो पबित्र भूमि शिवको क्रिडास्थल झैं लाग्ने गर्दछ । मानिसहरु पुरानै शैलीमा किसान गरी घाँसपात, मेलापर्म, खनजोत गर्दै जीविका चलाइरहेका छन् । 

धरातल अलि भिरालो भएकाले खेतबारी ससाना गह्रा तथा टारी बढी भएपनि नदी तथा खोलाका किनारमा रहेका केही सम्म परेको भूभाग उत्पादनका निम्ति निक्कै राम्रो भएपनि थारै जमिन र त्योपनि सीमित मानिसहरुको कब्जामा रहेकाले सबैका लागि सुबिधा सम्पन्न हुन सकेको भने थिएन । उत्पादन कार्यमा दुई मैना खटेपनि बाँकी समय पशुपालन गरेर मानिसहरु दिन बिताइरहेका हुन्छन् । धान, कोदा, मकै जस्ता अन्न र गेडागुडीलगाएतका तरकारी उत्पादन गरी परिवार चलाउनु मानिसहरु अभ्यस्त भैसकेका छन् । खानपुग्नेभन्दा दैनिकी चलाउन मुस्किल पर्नेहरुको संख्या धेरै  भएकोले दिनहँु काममा जोतिनु नित्य कर्म बनेको छ त्यस गाउँमा । 

पहरामाथि भिरको नजिकै छेउछाउमा बाँसका झ्याङ्हरु, घाँसका ठूला रुखहरुले घेरिएको भिरालो जमिनभित्र पुरानो घुमाउने फुसको घर रहेको छ । त्यस घरमा अनन्तका परिवार रहेका छन् । बाआमा दैनिक जसो खेतबारीमा काम गर्न जान्छन् । घरमा केटाकेटीहरु ज्ोठो लुरेको भरमा छाडेर जान्छन् प्राय सधै ।

(प्रकाशोन्मुख उपन्यास चर्केको ऐनाको अंश)